Ekspertyza w sprawie zastosowania polimerów do produkcji opakowań

Prezentujemy sporządzoną przez prof. Marię Muchę z Wydziału Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Politechniki Łódzkiej ekspertyzę w sprawie zastosowania polimerów do produkcji opakowań. Jest to ważny głos w sprawie coraz głośniejszych pomysłów związanych z zakazem używania foliowych torebek. Prof. Mucha przekonuje w swojej ekspertyzie, że przymus wycofywania foliowych torebek z użycia i zastępowanie ich biodegradowalnymi opakowaniami to rozwiązanie, które - pomimo medialnego zainteresowania i akceptacji ze strony dużej części prawodawców - nie przyniesie środowisku naturalnemu spodziewanych korzyści, a co więcej będzie mieć więcej wad niż zalet.

Prof. Maria Mucha

Ekspertyza w sprawie zastosowania polimerów do produkcji opakowań

Światowy rozwój produkcji poliolefin (polietylenu i polipropylenu) jest związany z dwoma ważnymi czynnikami:

• Polimery te przy stosunkowo niskim koszcie wytwarzania wykazują szereg cennych właściwości użytkowych i są akceptowalne z punktu widzenia ochrony środowiska (czyste ekologicznie).
• Ponieważ cząsteczki polietylenu (oraz polipropylenu) zbudowane są jedynie z atomów węgla i wodoru (łańcuchy liniowe) także produkty ich rozkładu i spalania są czyste ekologicznie. Spalanie prowadzi do powstawania wyłącznie dwutlenku węgla i wody.

Ukazujące się sporadycznie w prasie doniesienia o trujących wyziewach z rozkładu torebek foliowych w postaci trujących gazów takich jak np. siarkowodór świadczy o braku podstawowej wiedzy w tym zakresie. By w czasie rozkładu wydzielał się siarkowodór lub amoniak, w strukturze polimeru winny się znajdować takie atomy jak siarka lub azot, a te pierwiastki nie występują w strukturze polietylenu. W przypadku pirolizy w około 400 st. C (bez dostępu tlenu) mogą powstawać proste związki organiczne takie jak metan czy etylen.

Wzrastający rozwój uprzemysłowienia oraz dochodu ludności wiąże się z użyciem coraz większej ilości materiałów także opakowaniowych oraz potrzebą zaopatrzenia w coraz większą ilość energii. Prowadzi to do wzrostu ilości odpadów, w których znajdują się również odpady z plastików.

Począwszy od 1970 roku prowadzi się na świecie intensywne badania (szczególnie w krajach wysoko uprzemysłowionych) nad wykorzystaniem odpadów jako dodatkowego źródła surowców chemicznych i energetycznych. Zmniejszające się zasoby surowców petrochemicznych do produkcji polimerów (średnio 4 proc. surowców petrochemicznych kierowane jest do produkcji polimerów: tworzyw sztucznych i włókien, w USA ok. 10 proc.) zmuszają do racjonalnego gospodarowania m. in. poprzez utylizację polimerów odpadowych, przemysłowych oraz poużytkowych.

Z drugiej strony wzrastające zanieczyszczenie środowiska naturalnego odpadami z tworzyw sztucznych (które stanowią ok. 7 - 10 proc. masowych wszystkich odpadów) budzi zaniepokojenie ekologów oraz społeczeństwa. Próba zwrócenia uwagi społeczeństwa na problem odpadów z torebek foliowych przez Radę Miejską Łodzi można by uznać za pozytywną jedynie wtedy, gdyby tego typu podejmowane decyzje (o ograniczeniu stosowania w sklepach torebek foliowych) były poprzedzone następującymi działaniami:

• dyskusja z naukowcami pracującymi w dziedzinie polimerów,
• uruchomienie zbiórki odpadów torebek z toreb foliowych (być może poprzez odpłatną zbiórkę. Nawet gdyby cena recyklatu była nieco wyższa od ceny surowca oryginalnego, to ze względu na ochronę środowiska podjęcie takiego rozwiązania staje się korzystne,
• wyegzekwowanie segregacji odpadów "plastikowych" przez społeczeństwo - odpady foliowe po segregacji są atrakcyjne rynkowo,
• dyskusja w tej sprawie ze społeczeństwem (radio i telewizja) - uświadomienie nie tylko ekologiczne, ale i merytoryczne,
• dyskusja z producentami i handlowcami o ewentualnych innych możliwościach w dziedzinie opakowań.