Uruchomiono inicjatywę badawczo-innowacyjną pod nazwą Oliwa (Repurposing Olive Waste in circular economy solutions for feeds, additives, packaging, and biogas), której celem jest przekształcanie produktów ubocznych z oliwek w wartościowe koprodukty. Projekt opiera się na zasadach gospodarki o obiegu zamkniętym i zero waste oraz dąży do ustanowienia zrównoważonych łańcuchów wartości w sześciu krajach śródziemnomorskich. Jego głównym celem jest umożliwienie zrównoważonego zagospodarowania odpadów z oliwek w zastosowaniach paszowych, składników funkcjonalnych, opakowań i biogazu. Łącząc prace badawcze z demonstracjami w warunkach rzeczywistych, konsorcjum zamierza zweryfikować wykonalność techniczną i środowiskową tych rozwiązań, aby ograniczyć negatywne oddziaływania i otworzyć nowe możliwości gospodarcze związane z łańcuchem wartości sektora oliwkarskiego.
Konsorcjum łączy kompetencje z wielu dyscyplin związanych z materiałami, paszami, energią i opakowaniami. W obszarze opakowań plan obejmuje opracowanie materiałów pochodzących z odpadów z oliwek oraz komponentów pochodzenia owadziego, aby poprawić trwałość żywności i ograniczyć straty. Projekt obejmuje również odzysk energetyczny poprzez produkcję biogazu z odpadów z oliwek oraz z odchodów zwierzęcych lub owadzich. Integrując te ścieżki, Oliwa zakłada co najmniej 25% redukcję strat i marnotrawstwa żywności, wspierając szersze cele zrównoważonego rozwoju oraz odporność śródziemnomorskiego sektora rolno-spożywczego. Projekt jest finansowany w ramach Programu PRIMA.
Inicjatywę koordynuje Uniwersytet w Turynie we Włoszech. Partnerzy pochodzą z Włoch, Hiszpanii, Grecji, Turcji, Algierii i Tunezji. Wśród nich Aimplas, Centrum Technologii Tworzyw Sztucznych, wnosi kompetencje w zakresie zrównoważonych materiałów i rozwiązań opakowaniowych, koncentrując się na etapach przetwórstwa i walidacji wymaganych do doprowadzenia koncepcji opakowań na bazie odpadów z oliwek do poziomu demonstratora.
Zakres i konsorcjum
Oliwa obejmuje 25 partnerów reprezentujących środowisko akademickie, jednostki badawcze i przemysł w sześciu krajach śródziemnomorskich. Struktura konsorcjum została zaprojektowana tak, aby objąć cały łańcuch – od pozyskiwania surowców i wstępnego przetwarzania, poprzez opracowanie materiałów i prototypów opakowań, po zastosowania w paszach i energetyce. Koordynacja przez Uniwersytet w Turynie zapewnia ramy do pilotażu technologii i oceny wykonalności w warunkach zbliżonych do rzeczywistych.
Zastosowania objęte badaniami
Program badawczy obejmuje wiele ścieżek zagospodarowania produktów ubocznych z oliwek. Obejmują one wykorzystanie substratów z oliwek w hodowli owadów w celu uzyskania wysokiej jakości mączek z owadów do pasz dla zwierząt oraz opracowanie naturalnych ekstraktów z oliwek jako dodatków paszowych i składników funkcjonalnych. W obszarze opakowań projekt zakłada materiały zrównoważone pochodzące z odpadów z oliwek i komponentów pochodzenia owadziego, aby zwiększyć trwałość żywności i ograniczyć straty. W zakres prac wchodzi również odzysk energetyczny, przy czym oceniana jest produkcja biogazu z odpadów z oliwek oraz z odchodów zwierzęcych lub owadzich jako alternatywnego źródła energii.
Zadania Aimplas w obszarze opakowań
Aimplas zbada przetwarzalność materiałów pochodzących z odpadów z oliwek przy użyciu konwencjonalnych technologii, ze szczególnym uwzględnieniem wytłaczania w celu uzyskania prototypów sztywnych opakowań. Plan prac obejmuje opracowanie prototypów butelek do napojów i tacek na żywność oraz walidację ich funkcjonalności. Ponadto Aimplas oceni zgrzewalność cieplną folii wytworzonych z odpadów z oliwek do zastosowania jako wieczka tacek. Działania te mają wykazać wykonalność techniczną i wesprzeć przejście od materiałów w skali laboratoryjnej do demonstratorów ukierunkowanych na zastosowania.
Oczekiwane rezultaty
Łącząc opracowywanie materiałów, zastosowania paszowe i odzysk energii, Oliwa zakłada osiągnięcie mierzalnej redukcji strat i marnotrawstwa żywności o co najmniej 25%. Projekt wpisuje się w regionalne cele zrównoważonego rozwoju poprzez przekształcanie resztek rolniczych w produkty o wyższej wartości oraz energię, wzmacniając jednocześnie odporność śródziemnomorskiego systemu rolno-spożywczego. Finansowanie w ramach Programu PRIMA wspiera cel projektu, jakim jest rozwój modelu gospodarki o obiegu zamkniętym dla sektora oliwkarskiego oraz tworzenie ścieżek skalowalnego wdrożenia.
