Rozwój technologii opakowań do żywności

Produkty w opakowaniach próżniowych charakteryzują się dobrą jakością sensoryczną, większą stabilnością mikrobiologiczną i mniejszym ubytkiem masy. Pakowanie próżniowe jest przydatne w przypadku produktów o dużej zawartości tłuszczów, gdyż tlen powoduje szybkie ich jełczenie. Pakowanie próżniowe jest też szczególnie dobrym sposobem przechowywania w warunkach chłodniczych w temperaturze ok. 4 st. C żywności już poddanej obróbce termicznej. Istnieją już specjalne materiały adsorpcyjne zmieniające skład gazu wewnątrz opakowania podczas przechowywania. Adsorpcja tlenu ogranicza rozwój bakterii tlenowych i zmniejsza nasilenie jełczenia tłuszczów.

Mówiąc o opakowaniach dla żywności nie można oczywiście nie wspomnieć o systemie MAP wykorzystującym zmodyfikowaną atmosferę. Pakowanie ze zmodyfikowaną atmosferą polega na zmianie składu gazu pozostającego w kontakcie z produktem spożywczym poprzez zastąpienie powietrza pojedynczym gazem lub mieszaniną gazów o specjalnym składzie. Produkt spożywczy jest następnie przechowywany w niskiej temperaturze. Jest to metoda stosowana głownie w celu obniżenia zawartości tlenu w opakowaniu, zachowania wilgotności produktu i zapobiegania wzrostu bakterii tlenowych.

Ciekawym i coraz bardziej rozpowszechnionym systemem pakowania żywności jest metoda „sous-vide". Polega ona na tym, że dany produkt jest pakowany próżniowo, a następnie pasteryzowany, tak aby przedłużyć czas przydatności do spożycia przy zachowaniu własności odżywczych oraz smaku i struktury. Na koniec produkt wystarczy podgrzać aby był gotowy do spożycia. Jest to technologia pakowania i utrwalania, stosowana przy produkcji już gotowych potraw. Gotową potrawę zamyka się w hermetycznych opakowaniach próżniowych i utrwala się przez sterylizację lub pasteryzację w systemie HTST (ang. high temperature, short time - wysoka temperatura, krótki czas). Do pakowania stosuje się tu tworzywa odporne na temperaturę np. PET lub polipropylen.

Metoda ta jest rozwijana głównie z myślą o konsumentach żyjących w pośpiechu. To do nich bowiem adresowane są wszelkie produkty spożywcze, które są gotowe do przyrządzenia nawet bez otwierania opakowania. Niektóre produkty są też pakowne specjalnie z przeznaczeniem do podgrzewania w kuchence mikrofalowej. Stosuje się w takim przypadku materiały tworzywowe, np. polipropylen i krystaliczny polietylen, ponieważ są one oporne na działanie wysokiej temperatury.

Ze względu na bezpieczeństwo, ważna jest też możliwość łatwego stwierdzenia uszkodzenia opakowania, do którego może dojść podczas cyklu produkcyjnego lub transportu. W tym celu stosowane są np. próżniowe zamknięcia oraz plastikowe folie. Produkty, które mają ślady uszkodzenia opakowania nie powinny być spożywane, podobnie jak produkty zakażone szkodliwymi mikroorganizmami.

Jak już wspomniano od dawna prowadzone są liczne prace badawcze dotyczące najlepszych i najbezpieczniejszych sposobów pakowania. W szczególności notuje się duży postęp w badaniach nad interakcjami pomiędzy poszczególnymi materiałami mającymi zastosowanie w opakowaniach a różnymi składnikami produktów spożywczych. Istotny jest również wpływ stosowanych materiałów na środowisko.