Europejska norma EN 18065 integruje niemieckie prenormy DIN SPEC 91446 i DIN SPEC 91481 w jednolite, zharmonizowane ramy dla recyklatów tworzyw sztucznych. Po raz pierwszy ustanawia wspólny europejski system klasyfikacji i zapewnienia jakości recyklatów, a także cyfrowy paszport produktu dostosowany do tych materiałów. Norma ma ułatwiać handel i wykorzystanie materiałów z recyklingu, zwiększać przejrzystość i porównywalność na rynku oraz wzmacniać zaufanie inwestorów i nabywców do skalowalności modeli cyrkularnych, szczególnie w sektorach, w których dotychczas recyklaty były wykorzystywane w ograniczonym stopniu. Ma zastosowanie międzybranżowo, ze szczególnym uwzględnieniem zastosowań objętych nowymi wymaganiami regulacyjnymi, zwłaszcza w obszarze opakowań i motoryzacji. Podstawę techniczną EN 18065 stanowią Poziomy jakości danych, które umożliwiają klasyfikację według pochodzenia, właściwości materiałowych lub procesu recyklingu, oraz wymagają spójnej dokumentacji i przekazywania danych w całym łańcuchu wartości. Prace rozwojowe prowadzono pod kierownictwem Cirplus wraz z IKK – Institute for Plastics and Circular Economy oraz Kunststoff-Institut Lüdenscheid. DIN SPEC 91446 została już przyjęta w sektorze motoryzacyjnym i stała się podstawą Rekomendacji VDA 284 określającej kryteria jakości. Wraz z DIN SPEC 91481 specyfikacje te są obecnie punktem odniesienia dla wielu norm branżowych i zyskują szersze oddziaływanie dzięki włączeniu do EN 18065. Interesariusze wskazują, że rozważanym kolejnym krokiem jest wdrożenie w formie normy ISO, co wysłałoby sygnał poza Europę; europejski krok określają jako istotny w kontekście niepowodzenia negocjacji ONZ w sprawie globalnego porozumienia dotyczącego tworzyw sztucznych w Genewie.
Poziomy jakości danych i cyfrowy paszport produktu
EN 18065 wykorzystuje Poziomy jakości danych opracowane pierwotnie w ramach DIN SPEC 91446 i DIN SPEC 91481 do ustrukturyzowania sposobu opisu i wymiany recyklatów. Koncepcja DQL pozwala klasyfikować strumienie materiałowe według pochodzenia, charakterystyk materiałowych lub zastosowanego procesu recyklingu. Równolegle norma wprowadza zapisy dotyczące europejskiego cyfrowego paszportu produktu dla recyklatów tworzyw sztucznych, tak aby istotne dane były dokumentowane i spójnie przekazywane w całym łańcuchu wartości. Połączone podejście ma poprawić przejrzystość rynku, ograniczyć asymetrię informacji między dostawcami a nabywcami oraz wspierać bardziej efektywny obieg cyrkularny tworzyw sztucznych.
Wdrożenia w kluczowych sektorach i perspektywy
Według zaangażowanych stron norma ma sprzyjać zwiększeniu wykorzystania recyklatów w zastosowaniach regulowanych, z pierwszymi wdrożeniami w motoryzacji i implikacjami dla opakowań. Cirplus stwierdził - Przenosząc nasze DIN SPEC do normy europejskiej, mamy teraz jednolite ramy, które znacząco poprawiają przejrzystość i porównywalność na rynku recyklatów. To nie tylko ułatwia handel i wykorzystanie, lecz także wspiera realizację Europejskiej strategii dla tworzyw sztucznych w gospodarce o obiegu zamkniętym. Inwestorzy i nabywcy zyskują jasność wykraczającą poza europejskie ramy prawne. Prof. Hans-Josef Endres z IKK skomentował - Ten pozytywny rozwój pokazuje, że standardy wywodzące się z Niemiec mogą być z powodzeniem rozwijane na poziomie europejskim. To ogranicza istniejące bariery w wykorzystaniu recyklatów i wzmacnia fundament dla bardziej zasobooszczędnego przemysłu tworzyw sztucznych. Niemcy ponownie odgrywają wiodącą rolę w gospodarce o obiegu zamkniętym i technologii. Martin Doedt z Kunststoff-Institut Lüdenscheid dodał - Dzięki DIN SPEC 91446 i 91481 pokazaliśmy, jak jakość danych w przemyśle tworzyw sztucznych można zdefiniować zarówno praktycznie, jak i naukowo. To, że prace te zostały teraz włączone do nowej europejskiej normy EN 18065, potwierdza nasze podejście i wreszcie zapewnia branży jednolite podstawy. Dla firm oznacza to większą pewność planowania, mniej barier w wykorzystaniu recyklatów i znacząco szybsze upowszechnienie rynkowe.
