Ekoprojektowanie opakowań z tworzyw sztucznych

Przy ocenie przydatności opakowań do recyklingu należy brać pod uwagę wszystkie elementy zdobnicze i pomocnicze. Żaden z elementów nie może zostać pominięty. Etykiety powinny być przymocowane punktowo przy użyciu niedużej ilości kleju i pokrywać maksymalnie 70% powierzchni opakowania. Niestety, należy pamiętać o wciąż istniejących wyzwaniach w temacie ekoprojektowania. Za przykłady można podać: 

  • brak legalnej definicji przydatności do recyklingu (tylko odwołania do norm)
  • ograniczenia technologiczne - trudno o jednoznaczne kryteria z uwagi na różną dostępność mocy przetwórczych w regionach i różne warunki ekonomiczne
  • prostszymi i zunifikowanymi opakowaniami trudniej konkurować ''na półce'' z tymi kolorowymi, krzykliwymi i wielomateriałowymi
  • wymagania prawne wyprzedzają nawyki konsumenckie
  • konkurowanie producentów o dobrej jakości regranulaty
  • wiele wyzwań dla branż (mięsna, nabiałowa, kosmetyczna) - kolorowe, małe elementy, zanieczyszczenia, zapewnienie barierowości
  • biotworzywa - ogromne wyzwanie w zakresie przetwórstwa, segregacji, prawidłowego oznakowania.

Z jednej strony stosowanie zasad ekoprojektowania ma pomóc w uzyskiwaniu jak największej liczby odpadów opakowaniowych dobrej jakości, spełniających parametry wymagane przez recyklerów. Z drugiej strony niezbędne są programy zachęcające do wykorzystania surowców z recyklingu do produkcji nowych opakowań, bez czego nie ma możliwości zamykania obiegu. Dodatkowym aspektem jest edukacja konsumentów i informowanie, że opakowania z recyklingu są dla nich bezpieczne. W Polsce już dziś funkcjonują producenci opakowań z udziałem materiałów z recyklingu, nawet tych dopuszczonych do kontaktu z żywnością. 

Aspekty bezpieczeństwa są bardzo ważnym argumentem podnoszonym przy dyskusjach dotyczących ograniczeń recyklingu materiałowego. Kontrolowanie dostaw, nowoczesny recykling, stosowanie wysokich standardów produkcji, systematyczne badania produktu i odpowiednie atesty pozwalają wprowadzać na rynek opakowania (i produkty) bezpieczne dla konsumenta. 

Stosując zasady ecodesignu należy mieć na uwadze:

  • ilość materiału przeznaczoną na opakowanie jednostkowe oraz stosowanie minimalnej liczby opakowań do spełnienia określonej funkcji
  • dobór materiału - korzystajmy ze zrównoważonych i nadających się do recyklingu materiałów, uwzględniajmy surowiec powstały podczas procesu produkcji i recyklingu
  • dobór materiałów - jeżeli chcemy je połączyć, unikajmy połączeń trwałych z różnych materiałów i polimerów
  • optymalny kształt opakowania - możliwość maksymalnego opróżnienia opakowania oraz jego efektywny transport
  • dekorację opakowania - zdobienie nie może być barierą dla recyklingu, nie powinno też wpływać znacząco na jakość regranulatu
  • niestosowanie składników szkodliwych, toksycznych, niebezpiecznych (uwaga na metale ciężkie w farbach)
  • możliwości wykorzystania opakowań zwrotnych.

Apel do przetwórców

Jeżeli wśród czytelników są firmy z branży przetwórczej chętne do konsultacji z przemysłem wprowadzającym produkty w opakowaniach na rynek - zapraszamy do kontaktu. Poszukujemy firm otwartych na współpracę przy realizacji odbiorów odpadów z punktów zbiórek konsumenckich u klienta, przetwórców produktów na zlecenie, przeprowadzania testów recyklingu. Jesteśmy również ciekawi Państwa doświadczeń z pracy z biotworzywami (kompostowalnymi i innymi) - zwłaszcza tego, jakie problemy sprawiają one przy recyklingu tworzyw petrochemicznych i sortowaniu odpadów. 

1 http://ec.europa.eu/growth/industry/sustainability/ecodesign_en
2 Ecodesign packaging eco, Henkel, 2017
Samodzielna ocena przydatności do recyklingu nie jest łatwa, ze względu na wiele niejasności i brak regulacji prawnych, jednak Rekopol posiada doświadczenie w tym zakresie, prowadząc działania doradcze i przeprowadzając oceny opakowań. 
Zapraszamy do współpracy w zakresie zleceń opinii, szkoleń wewnętrznych z ecodesignu, doradztwa opakowaniowego. 
Rekopol jest także współautorem podręcznika na temat ecodesignu. Zachęcamy do kontaktu!
Marta Krawczyk 
m.krawczyk@rekopol.pl 
Magda Biernat 
m.biernat@rekopol.pl