Ministerstwo Klimatu i Środowiska prowadzi prekonsultacje projektu nowelizacji ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, które mają uporządkować system zagospodarowania zużytych opon. Według Polskiego Stowarzyszenia Recyklerów Opon ponad 200 ton opon rocznie trafia na dzikie wysypiska w lasach, co PSRO wiąże z przestarzałymi przepisami, niskimi wymaganiami w zakresie odzysku i recyklingu oraz brakiem regulacji zobowiązujących producentów i importerów do pełnego rozliczenia się z masy opon wprowadzonych na rynek. Proponowane przez resort rozwiązania zakładają podniesienie poziomów odzysku zużytych opon do 95 proc., w tym recyklingu do co najmniej 50 proc., rozszerzenie zakresu ustawy na opony pełne, dla których rozważane są minimalne poziomy odzysku i recyklingu odpowiednio 80 proc. i 40 proc., a także aktualizację stawek opłaty produktowej zgodnie z decyzjami wykonawczymi Komisji Europejskiej. Planowana jest również zmiana klasyfikacji z PKWiU na unijną nomenklaturę CN. Celem jest dostosowanie przepisów do standardów gospodarki o obiegu zamkniętym, ograniczenie szarej strefy i eliminacja dzikich składowisk.
– Przed nami jeszcze długa droga, jednak ten pierwszy krok pokazuje dużą świadomość konieczności regulacji prawnych dotyczących zużytych opon, które właściwie zagospodarowane staną się cennym surowcem. Jak wskazują europejskie dane, Polska jest krajem o najniższym efektywnym poziomie odzysku i recyklingu opon oraz odpowiada za 60% masy niezagospodarowanych opon w całej Unii Europejskiej. – komentuje Andrzej Kubik, wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Recyklerów Opon.
PSRO pozytywnie ocenia propozycje resortu, w tym podniesienie poziomów odzysku i recyklingu do 95 proc. i 50 proc. dla opon pneumatycznych, objęcie obowiązkami także opon pełnych oraz waloryzację opłaty produktowej. Stowarzyszenie postuluje jednocześnie, aby nowelizacja uzupełniła katalog zmian o rozwiązania spójne z kierunkiem przepisów unijnych, wykraczające poza aktualną propozycję MKiŚ.
– Z perspektywy branży, ale także środowiska, kluczowe znaczenie ma wprowadzenie zasady pierwszeństwa recyklingu przed odzyskiem energetycznym, zgodnie z unijną dyrektywą w tej sprawie. Nasza propozycja zakłada doprecyzowanie w ustawie, że spalanie opon lub ich części powinno być dopuszczalne wyłącznie w przypadku, w którym recykling materiałowy nie jest możliwy ze względów jakościowych, np. opon mocno zanieczyszczonych, koloryzowanych. – dodaje Monika Koszade-Rutkiewicz z zarządu PSRO.
Rekomendacje PSRO i oczekiwane efekty
Stowarzyszenie rekomenduje uszczelnienie krajowego systemu ewidencji opon sprowadzanych wraz z używanymi pojazdami poprzez obowiązek deklarowania liczby opon przy rejestracji pojazdu lub w ramach procedur akcyzowych. Zdaniem PSRO takie rozwiązania ograniczyłyby szarą strefę i umożliwiły pełną kontrolę nad strumieniem opon wprowadzanych na rynek, wzmacniając transparentność i skuteczność systemu ROP.
Resortowe propozycje mają również wymiar środowiskowy. W ciągu ostatnich pięciu lat z terenów gminnych i lasów usunięto ponad 1000 ton porzuconych opon. Według PSRO samo podniesienie poziomów obowiązkowego odzysku i recyklingu opon pneumatycznych do 95 proc. i 50 proc., wraz z ewidencjonowaniem opon wjeżdżających do Polski z używanymi samochodami, może przyczynić się do ostatecznego rozwiązania problemu dzikich składowisk i poprawy pozycji Polski w unijnych statystykach niezagospodarowanych opon.
Polskie Stowarzyszenie Recyklerów Opon zapowiada publikację zaktualizowanego raportu o dysfunkcjach systemu recyklingu zużytych opon w Polsce. Dokument ma ukazać się w listopadzie 2025 roku i zawierać najnowsze dane o rynku oraz propozycje aktualizacji przepisów służących uszczelnieniu systemu, zwiększeniu poziomu recyklingu i wdrożeniu zasad gospodarki obiegu zamkniętego.
