Bezpieczeństwo opakowań niejedno ma imię

Z punktu widzenia konsumenta bezpieczeństwo ma kluczowe znaczenie. Kupując dany towar lub usługę chcemy na ogół mieć pewność, że dokonany wybór nie niesie ze sobą zagrożeń, zwłaszcza, gdy w grę wchodzi bezpieczeństwo dzieci. Zwracamy na to uwagę szczególnie przy dużych zakupach, np. w momencie zakupu auta, choć wyborów związanych z bezpieczeństwem - czasem nieświadomie - dokonujemy codziennie. Dotyczy to także pozornie mało istotnego elementu kupowanych towarów, jakim są opakowania.

Opakowania często są dla nas "niewidoczne" - dzieje się tak wówczas, gdy możemy się ich szybko pozbyć po zakupieniu towaru. Z drugiej strony, wiele towarów postrzegamy przede wszystkim przez pryzmat opakowania, przyciągają bowiem one naszą uwagę przy zakupie (między innymi artykułów spożywczych), a często - jak w przypadku rozmaitych płynów - opakowanie towarzyszy nam przez cały czas konsumpcji danego towaru. W obu przypadkach pojawiają się kwestię związane z bezpieczeństwem opakowań, przy czym mogą one mieć charakter zarówno zewnętrzny, związany z formą, jak i wewnętrzny, charakter. Przyjrzyjmy się pokrótce kilku problemom związanym z bezpieczeństwem opakowań.

Opakowania odporne na dzieci

Kwestia bezpieczeństwa zewnętrznego opakowań wiąże się zazwyczaj z koniecznością zabezpieczenia dzieci przed przypadkowym kontaktem z niebezpiecznymi substancjami. Z danych amerykańskich i brytyjskich wynika, iż w grupie wyrobów stanowiących największe zagrożenie dla dzieci znajdują się farmaceutyki, kosmetyki oraz środki czyszczące stosowane w gospodarstwach domowych. Dlatego też opakowania tych właśnie produktów spełniać muszą określone normy w zakresie bezpieczeństwa.

Tzw. child-resistant packaging (C-R) muszą spełniać wymogi określone w prawie, przy czym na gruncie polskim regulująca sprawę ustawa z dn. 25 lutego 2011 roku dotyczy mieszanin niebezpiecznych. Zgodnie z brzmieniem ustawy, opakowania zawierające takie mieszaniny nie mogą posiadać kształtu lub dekoracji graficznej, które mogą przyciągać uwagę i ciekawość dzieci lub wprowadzać konsumentów w błąd. Nie mogą też posiadać wyglądu lub oznaczenia stosowanego dla środków spożywczych lub pasz, leków lub kosmetyków i powinny być wyposażone w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci lub wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie. Szczegółowy opis wymagań dla zamknięć opakowań substancji i mieszanin niebezpiecznych oraz sposób ich testowania zawiera rozporządzenie Ministra Zdrowia z 11 czerwca 2012 roku - zamknięcie opakowania jest bezpieczne, jeśli spełnia kryteria badań z udziałem dzieci, a które określają czas potrzebny do otwarcia opakowania w różnych przypadkach.

W przypadku opakowań farmaceutyków w Polsce nie ma regulacji ustawowej nakazującej stosowanie określonych typów opakowań bezpiecznych. Badania opakowań produktów farmaceutycznych pod kątem ich zabezpieczenia przed niepożądanym otwarciem przez dziecko wykonywane są na podstawie norm PN-EN 14375:2005/AC ("Opakowania zabezpieczone przed niepożądanym otwarciem przez dziecko, nie przystosowane do powtórnego zamknięcia produktów farmaceutycznych") i PN-EN ISO 8317:2006 ("Opakowania zabezpieczone przed niepożądanym otwarciem przez dziecko. Wymagania i metody badań opakowań przystosowanych do powtórnego zamknięcia").

Jak jednak podkreślają przedstawiciele branży opakowaniowej, nie istnieje tak naprawdę opakowanie w pełni zabezpieczające przed dostępem dzieci. Opakowanie ma być w tym przypadku ostatnią linią obrony, decydującą zaś rolę odgrywają opiekunowie, którzy w ogóle nie powinni dopuszczać do kontaktu dziecka z niebezpiecznymi substancjami.