Inauguracyjne JEC Forum Central Europe zgromadziło w Krakowie, w Polsce, w dniach 17–18 września 2025 r. łańcuch wartości branży kompozytów. Organizowane przez JEC Group we współpracy z Targami w Krakowie, wydarzenie jest najnowszym elementem cyklu regionalnych spotkań po edycjach we Włoszech, regionie DACH i w Azji Południowo‑Wschodniej. Pierwsza edycja odnotowała 585 spotkań biznesowych, 93 akredytowanych nabywców, 979 kontaktów handlowych, 217 uczestników z 23 krajów oraz 39 firm wystawiających się. Deklarując zamiar wpisania tego formatu na stałe w europejski kalendarz wydarzeń przemysłowych, Anne-Carole Barbarin, dyrektor ds. wydarzeń regionalnych w JEC, powiedziała - Od sześciu lat naszym celem jest tworzenie realnych możliwości. Chcemy być bliżej lokalnych ekosystemów. To format szyty na miarę. Prezes Targów w Krakowie, Ewa Woch, dodała - Wierzymy, że Kraków może stać się Doliną Krzemową Polski, dzięki swoim uczelniom. Dzięki temu Forum chcemy otworzyć się na nowych europejskich i międzynarodowych klientów. To sytuacja win-win, JEC otwiera się na Europę Środkową, a nasze firmy na nowe rynki.
Wystawcy podkreślali biznesowe uzasadnienie. - Poszukujemy potencjalnych nabywców. Jesteśmy lepiej rozpoznawalni w Polsce z ochrony antykorozyjnej cylindrów używanych w przemyśle naftowym, gazowym i chemicznym. Chcemy też zwiększyć świadomość w zakresie naszych usług naprawczych i rozwiązań kompozytowych w Polsce – powiedział Martin Krull, szef R&D w Bergolin. Owens Corning ocenia region jako - wyraźnie interesujący pod względem konkurencyjności i lokalizacji dużych grup – stwierdził Chris Skinner, wiceprezes ds. marketingu strategicznego i R&D. Przedstawiciel Sky Composites, Etienne Fournier, wskazał cel spotkania z obecnymi klientami i dystrybutorami, takimi jak Milar, nawiązywanie kontaktów z firmami czeskimi i bałtyckimi oraz wykorzystanie dynamiki regionu, prezentując jednocześnie wieloosiowe tkaniny węglowe do zestawów materiałowych dla łopat turbin wiatrowych i do zbrojenia cementu, a także ogłaszając przeniesienie tajwańskiej linii produkcyjnej na Węgry. - Polska jest dla nas ważnym krajem. Nasz pierwszy klient był Polakiem, nasz pierwszy prototyp powstał tutaj – powiedział Mark Ludwig, COO w Infinici, wskazując na projekty z dostawcami motoryzacyjnymi Tier 1 i 2 oraz zastosowania w obronności i sektorze morskim.
Perspektywy rynku i odporność
Rynek kompozytów Europy Środkowej przyciąga rosnącą uwagę. Według Philippe’a Estina z Estin & Co region odpowiada za 1 do 2% globalnego rynku kompozytów wartościowo, co odpowiada ok. 200 000 ton. Około 80% tego wolumenu pochodzi z Polski i Czech, przy czym Polska to ok. 50%, a Czechy ok. 30%. Transport, budownictwo i energetyka łącznie stanowią ok. 75% popytu. Wzrost wolumenu osiągnął 5% w latach 2018–2024, o 2 p.p. powyżej średniej europejskiej. Estin zaznaczył, że 2025 r. jest słabym rokiem z powodu niepewności politycznych i wojny w Ukrainie, jednak region pozostaje konkurencyjny kosztowo względem Europy Zachodniej i Północnej.
Zdaniem doradcy strategicznego Mathieu Cariou priorytetem jest odporność. Wiele firm zależy od jednego klienta, który może odpowiadać za nawet 80% obrotów. - Gdy tylko pojawia się problem, kończy się to katastrofą. Dywersyfikacja jest kluczowa – powiedział, wskazując na kolejne wstrząsy: pandemię, zablokowanie Kanału Sueskiego, wojnę w Ukrainie i skoki cen energii. - Firmy powinny przekuć zmienność w atut i budować odporność - argumentował, rekomendując dywersyfikację bazy klientów, wykorzystanie ESG jako dźwigni wyróżnienia oraz koncentrację na robotyce, AI i automatyzacji. Kluczowe są także zasoby talentów. - Współpraca z instytucjami jest niezbędna dla kształcenia specjalistów od kompozytów i pobudzania innowacji - powiedział Estin. Cariou dodał, że współpraca ze start-upami i uczelniami jest podstawą osiągnięcia wyższego poziomu.
Możliwości regionu i wsparcie instytucjonalne
Przykłady branż ilustrują tempo rozwoju. Polska jest dziewiątym eksporterem superjachtów na świecie. Wieloletnia tradycja kraju w budowie okrętów, historycznie koncentrująca się na stali, w coraz większym stopniu przesuwa się w stronę kompozytów, a kompetencje obejmują podwykonawców, producentów OEM i zasób wykwalifikowanej siły roboczej. Do tego trendu dokładają się lotnictwo, kosmonautyka i kolej. - W ciągu pięciu lat Polska rozwinie infrastrukturę kolejową zdolną przyjąć pociągi szybsze niż francuski TGV! – powiedział Rafał Matecki, regionalny menedżer produktu w Milar. Andrzej Czulak, prezes Polskiego Klastra Technologii Kompozytowych, podkreślił znaczenie wspierania zarówno inwestycji zagranicznych, jak i rozwoju lokalnych podmiotów. Wsparcie instytucjonalne pozostaje silne. Piotr Placha, dyrektor centrum eksportu, analityk strategiczny i doradca handlowy w Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu, zauważył, że Polska jest szóstą gospodarką Europy o systematycznie rosnącym eksporcie i imporcie. Jerzy Kopeć, dyrektor Departamentu Nadzoru Właścicielskiego i Gospodarki dla regionu Małopolska, wskazał na inwestycje w B+R i udział w międzynarodowym pilotażowym projekcie wodorowym.
Prezentowane rozwiązania techniczne
Obok spotkań biznesowych wystawcy i prelegenci warsztatów przedstawiali praktyczne rozwiązania dla wytwarzania i utrzymania kompozytów. Bergolin zaprezentował BergoLED, żywicę naprawczą utwardzaną UV, która, według firmy, może skrócić czas napraw laminatów z włókna szklanego nawet o 90%. System przeznaczony do laminowania ręcznego, infuzji lub kompresji próżniowej adresuje rynki przemysłowe oraz sport i rekreację, w tym kajakarstwo i paddleboarding.
Smart Fluid zaprezentował "ceramiki elastyczne", materiały nienewtonowskie, których lepkość gwałtownie rośnie pod obciążeniem, aby pochłaniać wstrząsy i drgania. - Technologia ta może posłużyć do tworzenia kompozytów kanapkowych, wypełniaczy strukturalnych lub ochrony komponentów elektronicznych - powiedział CTO Łukasz Wierzbicki. Dostępne w formie cieczy, żelu lub piany materiały można immobilizować, aby zapewnić właściwości takie jak antystatyczność lub odporność na zakłócenia. Spółka, zależna od grupy Qemetica, poszukuje partnerów, aby przyspieszyć komercjalizację w obronności, motoryzacji i kolejnictwie.
Druk addytywny na potrzeby oprzyrządowania reprezentowała firma Massivit 3D i jej drukarka Massivit 10000 dedykowana do produkcji form kompozytowych. System wykorzystuje podwójną głowicę: jedna drukuje skorupę ofiarną z fotopolimeru polimeryzowanego UV, rozpuszczalnego w wodzie, a druga wtryskuje materiał termoutwardzalny. Po postutwardzaniu skorupa rozpuszcza się w wodzie, pozostawiając izotropową formę gotową do użycia. - Region jest dla nas strategiczny, a to wydarzenie przychodzi w samą porę – powiedział Björn Björnström, menedżer ds. regionu EMEA, wskazując na lokalne partnerstwo z TR Solution. - To dlatego, że współpracujemy z Sika po stronie materiałowej, a Sika jest dystrybuowana przez TR Solution w Polsce.
Carlo Riccò & F.lli zwróciło uwagę na swój system żywic nienasyconych poliestrowych P472GR – formulację bez wypełniaczy mineralnych, zaprojektowaną do form z GFRP odpornych na cykle autoklawowe. - W przypadku form GFRP klienci oczekują stabilności – powiedział Edoardo Serini, specjalista ds. sprzedaży full stack. Opisał system, który po dodaniu katalizatora jest gotowy do użycia po 24 godzinach, łączy niski skurcz liniowy z temperaturą zeszklenia powyżej 150°C i oferuje konkurencyjność kosztową względem systemów z włóknem węglowym i żywicą epoksydową.
Silnie obecne były tematy zrównoważonego rozwoju. Infinici przedstawiło opatentowany proces mechanicznego recyklingu włókien szklanych i węglowych z odpadów produkcyjnych. - Pracujemy na nowych, dziewiczych włóknach, które nie zostały jeszcze zaimpregnowane żywicami. Zbieramy je, czyścimy, tniemy i wytwarzamy nowe tekstylia do stosowania w formowaniu kompresyjnym, GMC lub SMC – powiedział Mark Ludwig. - Bardzo dobra jakość powierzchni i wysoka sztywność po aplikacji żywicy eliminują potrzebę dodatkowej obróbki powierzchniowej. Celujemy w sektory takie jak sport, rekreacja i transport publiczny, ponieważ nasze rozwiązania obniżają emisje CO2 przy zachowaniu konkurencyjności. Interesują się nimi także wykonawcy na rzecz obronności, ponieważ poszukują sztywnego materiału, a nasze rozwiązanie jest tańsze niż materiał dziewiczy.
Dzięki szybkim systemom naprawczym, nowym materiałom, addytywnym ścieżkom wytwarzania oprzyrządowania oraz procesom cyrkularnym, forum pokazało wachlarz technicznych odpowiedzi dostępnych dziś dla producentów. Dyskusje i demonstracje podkreśliły rolę Europy Środkowej jako platformy do rozwijania i uprzemysławiania kolejnej generacji rozwiązań kompozytowych.
