Sto lat od opatentowania PVC

Polimer ma szerokie zastosowanie w branży tekstylnej, spożywczej, motoryzacyjnej oraz budowlanej. W związku z tym wiele producentów okien PVC, firm wykonujących materiały na elewację budynków oraz producentów dywanów samochodowych wykorzystuje je z powodzeniem. Produkty z polichlorkiem winylu spotkać jest bez trudu. Są to choćby dywany, torebki, zasłony, obrusy oraz jednorazowe pojemniki na żywność. Z bardziej zaawansowanych technologicznie wyrobów mogą to być wykorzystywane w szpitalach dreny i worki na płyny fizjologiczne.

Myliłby się jednak każdy, kto widziałby w PVC jedynie zalety. Jest to bowiem materiał niezwykle niebezpieczny dla człowieka. W razie pożaru nie pali się, ale już w temperaturze 120 st. C wydziela chlorowodór, a także dioksyny i furany, czyli najbardziej szkodliwe substancje jakie zna toksykologia. Zagadkowo brzmiąca 2,3,7,8-tetrachloro-dibenzodioksyna jest dziesięć tysięcy razy bardziej toksyczna od cyjanku potasu. Jest w stanie spowodowac natychmiastową śmierć wielu ludzi nawet bez kontaktu z ogniem.

Zresztą lista spektakularnych zdarzeń, w które „zamieszany” był polichlorek winylu jest długa. Dla przykładu w 1976 r. we włoskiej miejscowości Saveso doszło do katastrofalnego w skutkach wybuchu w tamtejszych zakładach produkcyjnych. Do atmosfery wydostało się od 1 kg do kilku kg toksycznej substancji. W wyniku katastrofy 1500 ha gęsto zaludnionego obszaru zostało skażone, ewakuowano 730 osób, a ponad 700 mieszkańców zostało poszkodowanych w wyniku zatrucia. Pobliskie tereny zostały skażone dioksynami i do dzisiaj nie nadają się do uprawy ani zamieszkania. Od nazwy miejscowości powstałą nawet unijna dyrektywa Saveso poświecona określeniu działań z zakresu zapobiegania i ograniczania skutków poważnych awarii przemysłowych.

Zakłady Anwil, Włocławek


Już rok po Saveso w Los Angeles w klubie, topiące się meble i kable z PVC stworzyły białą chmurę dymu, doprowadzając do śmierci 161 osób i to bez żadnego kontaktu z ogniem. 14 lat temu na lotnisku we Frankfurcie zginęło 16 osób, zabitych przez dioskyny, uwolnione w trakcie topienia się kabli z polichlorku winylu.

Dość powszechne stosowanie jeszcze kilkanaście lat temu zmiękczonego PVC do produkcji zabawek dla niemowląt spowodowało że z inicjatywy Danii kraje Unii Europejskiej skierowały apel do producentów zabawek, aby wycofali oni wyroby tego typu. Apel spotkał się w krajach z reakcją pozytywną i w większości wypadków producenci usunęli z obrotu zabawki dla niemowląt i małych dzieci wykonane ze zmiękczonego PVC.

Jednak za sprawą wielu plusów tworzywa i pomimo wymienionych minusów, polichlorek winylu jest obecnie jednym z najchętniej produkowanych tworzyw na świecie. Łączne światowe zdolności produkcyjne wynoszą dla PVC ok. 47,5 mln ton i stale rosną. Dość powiedzieć, że jeszcze w 2000 r. były one na poziomie 24,7 mln ton, a w 2009 r. na poziomie 32,3 mln ton. Szacowane jest, że w 2020 r. osiągną pułap 55,2 mln ton. W naszym kraju producentem tworzywa jest włocławski Anwil.