11 grudnia 2025 r. w siedzibie Ministerstwa Rozwoju i Technologii odbyła się pierwsza edycja European Chemical Industry Forum (ECIF 2025). Hasłem przewodnim wydarzenia było „From Chemistry to Security”, podkreślające związek między kondycją przemysłu chemicznego a bezpieczeństwem gospodarczym i strategicznym Europy. W forum uczestniczył Minister Finansów i Gospodarki Andrzej Domański, przedstawiciele administracji publicznej oraz liderzy europejskiego sektora chemicznego i organizacji branżowych. Dyskusje koncentrowały się na wyzwaniach związanych z rosnącymi kosztami energii, presją transformacji, konkurencją globalną oraz zmianami regulacyjnymi, które wpływają na funkcjonowanie przemysłu chemicznego w Unii Europejskiej.
Bezpieczeństwo gospodarcze zostało wskazane jako równie istotne jak bezpieczeństwo militarne, szczególnie w kontekście obecnego kryzysu geopolitycznego i zaburzeń w globalnych łańcuchach dostaw. Uczestnicy podkreślali, że odporność gospodarcza Europy jest ściśle powiązana z kondycją jej sektorów bazowych, w tym przede wszystkim przemysłu chemicznego.
Przemysł chemiczny jako podstawa łańcuchów wartości
W swoim wystąpieniu otwierającym wydarzenie minister Andrzej Domański zwrócił uwagę na rolę chemii jako punktu wyjścia dla nowoczesnych łańcuchów wartości w gospodarce.
– Dziś musimy powiedzieć to jasno i odpowiedzialnie: odporność gospodarcza Europy zaczyna się od odporności jej podstawowych sektorów. To właśnie od przemysłu chemicznego zaczyna się każdy nowoczesny łańcuch wartości. Bez niego nie ma nowoczesnej energetyki, nowoczesnego budownictwa, nowoczesnego rolnictwa, farmacji ani przemysłu obronnego. Polska chce być współautorem nowego europejskiego modelu wzrostu gospodarczego. Modelu, w którym przemysł traktowany jest jako filar bezpieczeństwa, stabilności i dobrobytu. Chcemy, aby przemysł chemiczny był silny, konkurencyjny i bezpieczny, nie tylko w Polsce, ale w całej Europie – powiedział Minister Finansów i Gospodarki Andrzej Domański.
W 2025 r. europejski przemysł chemiczny mierzył się z narastającymi barierami rozwojowymi i konkurencyjnymi. Zwracano uwagę na presję surowcową ze strony państw trzecich, zaburzenia łańcuchów dostaw, wysokie ceny energii oraz relokację produkcji poza Unię Europejską. Czynniki te osłabiły pozycję konkurencyjną sektora chemicznego i wymusiły poszukiwanie rozwiązań sprzyjających transformacji energetycznej, odbudowie konkurencyjności oraz realizacji ambitnych celów regulacyjnych.
Fot. Teodor Klepczyński dla PIPC
Nowy kontrakt łączący politykę klimatyczną, przemysł i bezpieczeństwo
Znaczenie przemysłu chemicznego dla gospodarki europejskiej zostało podkreślone także przez przedstawicieli organizacji branżowych. Jak wskazał dr inż. Tomasz Zieliński, prezes zarządu Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego, sektor chemiczny pełni rolę kluczowego zaplecza dla wielu innych gałęzi przemysłu.
– Przemysł chemiczny nie jest tylko „kolejnym sektorem” – to, jak podkreśla sama Komisja Europejska – matka wszystkich przemysłów i fundament siły gospodarczej Europy. Jeśli chemia traci konkurencyjność, traci ją cała Europa, co odzwierciedlają dane z ostatnich 20 lat, kiedy udział Europy na globalnym rynku chemikaliów spadł z 27% do 13%. W związku z tym Europa potrzebuje dziś nowego, realistycznego kontraktu łączącego politykę klimatyczną, przemysł i bezpieczeństwo. Nie możemy mówić o bezpieczeństwie gospodarczym, nowoczesnym przemyśle obronnym, konkurencyjnej Europie bez silnego przemysłu chemicznego, ale także bez sprawnych łańcuchów dostaw oraz utrzymania produkcji na naszym kontynencie. Dlatego razem z Ministerstwem Rozwoju i Technologii, jako Polska Izba Przemysłu Chemicznego, stworzyliśmy przestrzeń do kształtowania konkretnych rozwiązań dla przyszłości europejskiego przemysłu chemicznego, czyli European Chemical Industry Forum 2025 – powiedział dr inż. Tomasz Zieliński.
Wypowiedź ta wpisuje się w szerszą dyskusję na temat konieczności wypracowania podejścia, które w sposób spójny uwzględni cele klimatyczne, potrzeby przemysłu oraz wymogi bezpieczeństwa. Podkreślano, że przemysł chemiczny, jako dostawca kluczowych surowców i materiałów, ma bezpośredni wpływ na funkcjonowanie nowoczesnej energetyki, budownictwa, rolnictwa, farmacji oraz sektora obronnego.
Fot. Teodor Klepczyński dla PIPC
Bezpieczeństwo jako priorytet i rola Polski w Europie
Od początku 2025 r. kwestie bezpieczeństwa we wszystkich jego wymiarach stały się jednym z kluczowych priorytetów administracji publicznej. Znalazło to odzwierciedlenie również w haśle polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej – „Bezpieczeństwo, Europo!”. Podkreślano w ten sposób szczególną rolę Polski, która jako jedna z dwudziestu największych gospodarek świata może wpływać na kształtowanie nowego podejścia do odporności i rozwoju europejskiego przemysłu.
Podczas pierwszej edycji European Chemical Industry Forum 2025 przedstawiciele i liderzy europejskiego sektora chemicznego, organizacji branżowych oraz administracji publicznej zgodnie wskazywali, że transformacja klimatyczna musi być prowadzona w sposób realny, wykonalny i wzmacniający gospodarkę. W warunkach narastających napięć geopolitycznych bezpieczeństwo militarne, energetyczne i gospodarcze zostało uznane za nierozerwalnie powiązane, a przemysł chemiczny określono jako jeden z kluczowych elementów tego systemu zależności.
Utrzymanie produkcji przemysłowej w Europie
Uczestnicy forum podkreślali, że przyszłość bezpieczeństwa i konkurencyjności Europy zależy w dużej mierze od utrzymania produkcji przemysłowej na kontynencie oraz zapewnienia stabilnych i przewidywalnych warunków dla inwestycji, szczególnie w sektorach strategicznych, takich jak branża chemiczna. Wskazywano, że bez odpowiedniego otoczenia regulacyjnego i gospodarczego utrzymanie długoterminowej konkurencyjności europejskich producentów chemikaliów może być utrudnione.
European Chemical Industry Forum 2025 zostało zorganizowane wspólnie przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz Polską Izbę Przemysłu Chemicznego. Wsparcia udzieliły również Europejska Rada Przemysłu Chemicznego (Cefic), Sieć Europejskich Regionów Chemicznych (ECRN) oraz Związek Przemysłu Chemicznego Republiki Czeskiej (SCHP CR). Wydarzenie stworzyło platformę do wymiany opinii pomiędzy przemysłem, organizacjami branżowymi i administracją, a także do formułowania propozycji działań wspierających rozwój i odporność europejskiego przemysłu chemicznego.
