Europejski rynek etykiet wychodzi z okresu silnych turbulencji gospodarczych i jednocześnie mierzy się z przyspieszającymi zmianami regulacyjnymi oraz rosnącymi oczekiwaniami klientów końcowych. Podczas European Label Forum 2025, zorganizowanego przez Finat w maju, liderzy łańcucha wartości etykiet w Europie analizowali bieżącą sytuację rynkową oraz możliwe scenariusze rozwoju. W centrum uwagi znalazły się: odbudowa popytu po pandemii, konsolidacja i integracja wertykalna, zmieniające się postawy konsumentów, rola etykiet w gospodarce o obiegu zamkniętym oraz potrzeba ścisłej współpracy na linii dostawcy materiałów – drukarnie – właściciele marek.
Drugą część relacji z forum oparto na wystąpieniach i dyskusjach z udziałem: Julesa Lejeune (Finat), Coreya Reardona (AWA), Lindy Lichtmess (Euromonitor), Paula Jenkinsa (ThePackHub) oraz panelu przedstawicieli firm All4Labels, Asteria i Reckitt. Wspólnym mianownikiem ich wystąpień była konieczność łączenia innowacji, współpracy i elastyczności działania, aby utrzymać konkurencyjność w warunkach niepewności. Wnioski płynące z sesji mają bezpośrednie znaczenie dla dostawców materiałów etykietowych, drukarń i przetwórców tworzyw sztucznych zaangażowanych w segment opakowań.
Europejski rynek etykiet po pandemii: odbicie i zmiany strukturalne
W swoim wprowadzającym wystąpieniu Jules Lejeune przedstawił ilościowe dane dotyczące rozwoju europejskiego rynku etykiet w ostatnich latach. Wskazał, że popyt na materiały etykietowe w roli był przez długi czas dobrym przybliżeniem dynamiki PKB, jednak zależność ta załamała się w 2020 r., co określił mianem okresu „covidowego spaghetti”. Po silnych wahaniach wolumeny w 2024 r. pozostają na poziomie zbliżonym do roku 2016, przy czym tempo odbudowy jest zróżnicowane pomiędzy poszczególnymi regionami i krajami.
– W 2023 r. wróciliśmy do poziomu z 2013 r., więc w ciągu jednego roku nadrobiliśmy trzy lata. Ale nadal pozostajemy poniżej wyników sprzed pandemii – podkreślił Lejeune. Jednocześnie zwrócił uwagę na zmiany strukturalne, w tym wyłączenie Rosji i Białorusi z danych oraz prawdopodobny wzrost zaopatrzenia z krajów spoza Europy, takich jak Chiny. Taki trend został wcześniej pobudzony przez poważne zakłócenia w łańcuchach dostaw materiałów etykietowych.
Finat zainicjował proces zlecenia badania rynkowego, którego celem będzie ocena wpływu tych zmian na strukturę rynku i zaopatrzenia. Dane te są istotne również z perspektywy dostawców folii i laminatów z tworzyw sztucznych, dla których segment etykiet pozostaje ważnym obszarem zastosowań. Lejeune wskazał także na wzrost wykorzystania etykiet termicznych bezpośrednich oraz materiałów na bazie polipropylenu, napędzany przez rozwój handlu elektronicznego oraz innowacje aplikacyjne.
W praktyce oznacza to konieczność redefinicji strategii wzrostu po stronie drukarń i przetwórców. Odbudowa popytu jest nierównomierna geograficznie, a wybrane rynki, takie jak Hiszpania, wyróżniają się pozytywnie. Jednocześnie rosną znaczenie zastosowań o wyższej wartości dodanej, w tym etykiet dla e-commerce i rozwiązań termicznych. Kluczowe staje się śledzenie zmian w strukturze materiałowej, w tym relacji pomiędzy papierem a folią oraz źródłami zaopatrzenia spoza Europy, co przekłada się na planowanie zakupów surowców i inwestycje w moce przetwórcze.
Konsolidacja i współpraca jako odpowiedź na presję rynkową
Corey Reardon zwrócił uwagę na rosnącą rolę konsolidacji oraz integracji wertykalnej jako cech obecnego etapu rozwoju rynku. Segment etykiet samoprzylepnych stanowi około 39% globalnego rynku, przy czym znaczną część tego wolumenu generują etykiety VIP (variable information printing) dla logistyki, a nie etykiety dekoracyjne typu prime. Oznacza to, że duża część zastosowań to funkcjonalne etykiety informacyjne, bez rozbudowanych wymogów estetycznych, ale z istotnymi wymaganiami w zakresie wydajności, odczytu i integracji z systemami identyfikacji.
– Jest przestrzeń na to, aby być kimś więcej niż tylko przetwórcą; wygranymi będą ci, którzy współpracują w całym łańcuchu wartości, oferując kompleksowe, zrównoważone rozwiązania – stwierdził Reardon. Europa odpowiada obecnie za ok. 22% globalnej produkcji etykiet, jednak presja konkurencyjna ze strony Azji, zwłaszcza Chin, rośnie. Jednocześnie popyt osłabia się, a inflacja wymusza przemyślenie modeli operacyjnych.
W takich warunkach większego znaczenia nabiera współpraca, w tym projekty łączące producentów materiałów, drukarnie oraz właścicieli marek. Dotyczy to zarówno integracji łańcuchów dostaw, jak i platform wymiany wiedzy, takich jak inicjatywy Finat. Uczestnicy forum zwracali uwagę, że przedsiębiorstwa niepodejmujące działań dostosowawczych narażają się na utratę konkurencyjności, zwłaszcza w obliczu rosnących wymagań regulacyjnych dotyczących opakowań z tworzyw sztucznych i papieru.
Postawy konsumentów: zdrowie, zaufanie i weryfikowalne korzyści
Linda Lichtmess przedstawiła analizę nastawień konsumentów wchodzących w rok 2025. Dominującymi trendami są rosnąca świadomość zdrowotna, myślenie w kategoriach długoterminowej wartości oraz sceptycyzm wobec nieprecyzyjnych deklaracji zrównoważonego rozwoju. – Konsumenci nadal oczekują rozwiązań zrównoważonych, ale domagają się dowodów. Wydajność, funkcjonalność i realne korzyści stają się nową walutą zaufania – podkreśliła.
W warunkach presji inflacyjnej na znaczeniu zyskują marki własne, które starają się oferować wartość postrzeganą jako premium przy niższej cenie. Jednocześnie rozwijają się rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji w obszarze personalizacji przekazu, chociaż poziom zaufania konsumentów do tego typu rozwiązań pozostaje ograniczony.
Dla producentów etykiet oznacza to wzrost znaczenia etykiety jako nośnika zweryfikowanych informacji oraz elementu budującego wiarygodność opakowania. Rosnące wykorzystanie rozwiązań takich jak etykiety inteligentne, cyfrowe identyfikatory czy kody QR sprawia, że możliwości druku, integracji danych oraz trwałości nadruku stają się krytyczne. Drukarnie i przetwórcy muszą wspierać właścicieli marek w przekładaniu wartości produktu na czytelne, łatwo dostępne komunikaty na opakowaniu.
Innowacje w etykietach i opakowaniach: zrównoważony rozwój jako główny motor
Paul Jenkins zwrócił uwagę, że obecnie zrównoważony rozwój stanowi podstawowy motor innowacji w obszarze opakowań i etykiet. – Pomyślmy o miliardach etykiet wyprodukowanych w ubiegłym roku. Gdzie one są teraz? W spalarni? Na składowisku? Zrównoważony rozwój nie jest „miłym dodatkiem” to konieczność – powiedział. Wskazał pięć kluczowych obszarów innowacji: recyklowalność, biopakowanie, paperisation, systemy refill/reuse oraz redukcję materiałową.
W tym kontekście szczególne znaczenie mają rozwiązania wspierające wdrażanie systemów cyrkularnych dla opakowań, obejmujące m.in. konstrukcje monomateriałowe, etykiety zaprojektowane pod kątem łatwiejszego recyklingu oraz odłączalne znaczniki RFID. W segmencie tworzyw sztucznych oznacza to konieczność uwzględnienia zgodności materiałów etykietowych z docelowym strumieniem recyklingu, w szczególności w przypadku opakowań z polietylenu, polipropylenu czy PET.
Pakiet regulacji, takich jak rozporządzenie w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR) czy systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta (EPR), będzie w kolejnych latach wymuszał recyklowalność oraz minimalne poziomy zawartości recyklatu w opakowaniach. Dla przetwórców i drukarń, którzy odpowiednio wcześnie zainwestują w rozwiązania zgodne z tymi wymaganiami i jednocześnie wnoszące wartość dodaną, stanowi to szansę na uzyskanie przewagi konkurencyjnej.
Regulacje, edukacja i tworzenie wartości: perspektywa panelu branżowego
W panelu branżowym, obok Paula Jenkinsa, udział wzięli przedstawiciele firm All4Labels, Asteria i Reckitt. Dyskusja koncentrowała się na praktycznych skutkach zmian regulacyjnych oraz na roli, jaką dostawcy etykiet mogą odegrać w procesie projektowania opakowań zgodnych z przyszłymi wymogami. Arno Melchior z Reckitt podkreślił narastający wpływ regulacji na codzienne decyzje projektowe. – Myśleliśmy, że jesteśmy na dobrej drodze do osiągnięcia celów w zakresie recyklowalności, dopóki nie zmieniły się zasady. Nagle nasze opakowania przestały być zgodne. Etykiety są kluczowym elementem tej układanki – wskazał.
Przedstawicielka All4Labels, Gabriela, zwróciła uwagę na konieczność redefinicji roli dostawcy etykiet. – Nie możemy być jedynie dostawcami etykiet. Musimy stać się partnerami strategicznymi, którzy prowadzą właścicieli marek przez proces projektowania, recyklowalności i zgodności z przepisami – zaznaczyła. W praktyce oznacza to rozszerzenie oferty o doradztwo, testowanie i współtworzenie rozwiązań opakowaniowych.
Wnioskiem z dyskusji jest rosnące znaczenie edukacji i proaktywnej komunikacji jako integralnej części usług oferowanych przez zakłady poligraficzne i przetwórcze. Firmy działające w łańcuchu wartości etykiet powinny angażować się w dialog z właścicielami marek nie tylko na etapie zakupu, ale już w fazie koncepcji i projektowania. Dotyczy to zarówno kwestii doboru materiałów, jak i projektowania etykiet z myślą o demontażu, recyklingu oraz ograniczaniu wpływu na środowisko.
Znaczenie współpracy i adaptacyjności dla przyszłości branży
Podsumowując sesje European Label Forum 2025, organizatorzy i uczestnicy podkreślali, że branża etykiet wchodzi w okres głębokiej transformacji. Zmiany popytu, ewolucja oczekiwań konsumentów, presja regulacyjna oraz szybki rozwój technologii cyfrowych tworzą jednocześnie wyzwania i nowe możliwości. Firmy, które priorytetowo traktują innowacje, zrównoważony rozwój i współpracę wzdłuż całego łańcucha wartości, mają szansę przekształcić źródła zakłóceń w przewagi konkurencyjne.
Finat akcentuje znaczenie wspólnoty, wymiany wiedzy oraz długofalowego podejścia do planowania w branży etykiet. Kontynuacja dyskusji na temat trendów rynkowych, regulacji oraz rozwiązań materiałowych i technologicznych ma istotne znaczenie także dla dostawców surowców i przetwórców tworzyw sztucznych współtworzących sektor opakowań. Organizatorzy zapraszają do udziału w kolejnej edycji European Label Forum, która odbędzie się w dniach 27–29 maja 2026 r. w Sewilli.
