Gospodarka odpadami - czas na radykalne zmiany

Po trzech latach od opublikowania pakietu aktów prawnych prowadzących do Gospodarki w obiegu zamkniętym doczekaliśmy się przyjęcia ich przez Parlament Europejski. Nowa wersja aktów stawia przed uczestnikami procesu gospodarowania odpadami cele jeszcze bardziej ambitne niż pierwotnie planowane. W Polsce poziom recyklingu ma wynosić 50% do 2020 roku oraz 75% do 2030 roku. Nowe przepisy w większym stopniu realizuje zasadę rozszerzonej odpowiedzialności producenta.

Nowe regulacje unijne stanowią ogromne wyzwanie dla państw członkowskich. Wiele z nich ma duże problemy w zakresie skutecznego gospodarowania odpadami. Jak wiadomo, polski system jest niedofinansowany i niedostatecznie nadzorowany. Olbrzymim problemem są krążące na rynku dokumenty potwierdzające procesy recyklingu lub odzysku odpadów, które nigdy się nie odbyły. Podmioty wprowadzające opakowania na rynek płacą symboliczne stawki i nie partycypują w rzeczywistych kosztach zbiórki i zagospodarowania odpadów opakowaniowych, do czego zobowiązuje ich prawo. Ciężar utrzymania systemu w dużej mierze spoczywa na mieszkańcach gmin. Jednocześnie, środki, które znajdują się w systemie są dzielone niesprawiedliwie i nie trafiają tam, gdzie są najbardziej potrzebne.

Stowarzyszenie "Polski Recykling" we współpracy z PwC przygotowało raport diagnozujący problemy systemu oraz propozycje rozwiązań, które mogą być odpowiedzią na obecne problemy gospodarki odpadami opakowaniowymi w Polsce. Propozycja Stowarzyszenia i PwC wpisuje się w europejskie wartości i postulaty, ma charakter zamknięty i w możliwie najwyższym stopniu wykorzystuje już istniejące na rynku instytucje i doświadczenia. Efektywność proponowanego systemu ma zapewnić korzystanie z mechanizmów rynkowych.

Aby system był skuteczny powinien mieć charakter kompleksowy i uniemożliwiać stosowanie innych sposobów zagospodarowania odpadów przewidzianych w prawie, np. poprzez fikcyjną zmianę kategorii odpadów, za które dany podmiot jest odpowiedzialny.

Raport Stowarzyszenia i PwC został podzielony na trzy główne części. Pierwsza zawiera opis stanu obecnego systemu gospodarowania opakowaniowymi odpadami komunalnymi wraz z diagnozą jego głównych problemów. Część druga została poświęcona na prezentację propozycji nowego rozwiązania. Zawiera opis procesu, omówienie poszczególnych rozwiązań oraz systemu bodźców finansowych. Kolejna część to rekomendacje, które definiują zmiany, jakich wymaga obecny system prawny, aby doprowadzić go do kształtu systemu proponowanego.

Stowarzyszenie „Polski Recykling” jest największą organizacją branżową zrzeszającą wyłącznie polskie zakłady recyklingu. Stowarzyszenie jest bardzo zaniepokojone obecną sytuacją, jak również nowymi wymogami prawnymi stawianymi przed branżą oraz brakiem wsparcia recyklingu odpadów w obecnym systemie gospodarki odpadami.

Źródło: Stowarzyszenie "Polski Recykling"