Igrzyska Olimpijskie i tworzywa sztuczne

Rzut oszczepem
- To jest kosmos. Jego wynik 98,48 metra jest nie do poprawienia. Jeśli nie zmienią czegoś w technologii produkcji oszczepów, nie wprowadzą jakiegoś nowego tworzywa sztucznego do budowy oszczepu, to nie ma co liczyć na podobne rezultaty. W ostatnich latach ogromne wrażenie robią wyniki 90 - 91 metrów, a gdzie tu jeszcze – mówi Igor Janik, najlepszy polski oszczepnik.

W ten sposób komentuje możliwość pobicia rekordu świata w rzucie oszczepem, który już 16 lat temu ustanowił czeski sportowiec Jan Żelezny. Przejście w produkcji oszczepów drewnianych na tworzywowe zaowocowało dwie dekady temu coraz lepszymi rezultatami. Doszło wręcz do tego, że zaczęto obawiać się, czy starczy stadionu na pomiar najlepszych rzutów.

Dlatego stopniowo do budowy oszczepu wprowadzać zaczęto materiały, które ograniczały jego nośność. Dzisiejsze oszczepy wytwarzane są z rdzenia stalowego i powłoki z tworzywa sztucznego wzmocnionego taśmą tkaninową nasyconą żywicą poliestrową.


Skok o tyczce
W skoku o tyczce Polska ma znakomite tradycje. To złote medale olimpijskie Tadeusza ślusarskiego w 1976 r. i cztery lata później Władysława Kozakiewicza ze słynnym gestem w kierunku Sowietów. Także ostatnie lata to złote medale mistrzostw świata Anny Rogowskiej i Pawła Wojciechowskiego.

Śmiało więc można mówić o polskiej szkole skoku o tyczce, która rozwijała się tak samo mocno, jak rozwijał się sam sprzęt. Bez tworzyw sztucznych jakikolwiek postęp w tej specjalności byłby niemożliwy. Ponadto jest to chyba najpowszechniej stosowany obecnie przykład wpływu tworzywowych innowacji na sport.

Początki konkurencji to używanie tyczek bambusowych. Następnie w połowie XX w. zawodnicy zaczęli sięgać po tyczki wykonane z aluminium i stali. Były bardziej wytrzymałe niż ich łamliwe poprzedniczki, ale nie wpływały na poprawę osiąganych wyników. Lekkoatleci wciąż skakali w granicach 4,6-4,8 m. Aż tu nagle w latach 60. wysokość ich skoków wzrosła o ponad 70 cm. Stało się to za sprawą przejścia na tyczki z włókien węglowych, które dopasowano do wzrostu i wagi danego sportowca.

Obecne tyczki z tworzyw sztucznych oraz włókna węglowego i szklanego mają zwiększoną wytrzymałość i elastyczność dzięki naprzemiennemu układowi włókien wzdłuż oraz w poprzek tyczki. Rolą takiej tyczki jest przetwarzanie energii kinetycznej, uzyskanej przy rozbiegu, na energię sprężystości, która wynosi skoczka w górę.


Judo
Tatami to japońskie słowo służące do określenia tradycyjnej w Kraju Kwitnącej Wiśni maty używanej do pokrywania podłóg w mieszkaniach. To na takim właśnie podłożu, siedząc w pozycji kwiatu lotosu, piło się popołudniową herbatę.

W sporcie słowo tatami kojarzy się nieodzownie z judo. To obszar, na którym walczą zawodnicy w kimonach.

Niegdyś tatami powstawało ze słomy ryżowej, która tworzyła warstwę wewnętrzną oraz splecionej słomy trawy igusa w warstwie wierzchniej. Dzisiejsze tatami to już w dużej mierze tworzywo sztuczne. Zmiana sposobu wytwarzania związana jest głównie ze zmianą wykorzystania podłogi.

Sztuczne tatami powstaje z pianki poliuretanowej, która pokryta jest polichlorkiem winylu o strukturze przypominającej słomę ryżową. Maty podklejane są ponadto specjalnym antypoślizgowym kauczukiem o strukturze wafla. Niezmienne od wieków są tylko reguły - na tatami nie wolno paść plecami.


Czytaj więcej: