Materiały elektroizolacyjne i identyfikacja tworzyw sztucznych

Uzyskiwane związki wielkocząsteczkowe mogą być cieczami, elastykami lub ciałami stałymi. Ostatnie dwie grupy często noszą umowną nazwę żywic syntetycznych. Żywice te stanowią główny czynnik błonotwórczy w lakierach, czynnik wypełniający pory w tkaninach lub szczeliny między przewodami w uzwojeniach jako syciwo, mogą służyć do wypełniania pustych przestrzeni między częściami wiodącymi prąd a obudową jako zalewy lub stanowić główny składnik części elektroizolacyjnych i konstrukcyjnych wytwarzanych w postaci kształtek lub półfabrykatów (pręty, płyty, rury) o różnej strukturze i różnych materiałach wiążących i wzmacniających. Przez odpowiednie dodatki, takie jak napełniacze, plastyfikatory, stabilizatory, przyspieszacze i spowalniacze reakcji przetwarzania, środki antyadhezyjne, pigmenty, można z jednego rodzaju podstawowej żywicy syntetycznej uzyskiwać wiele odmian tworzyw sztucznych o różnych własnościach fizycznych, a także wpływać na znaczne obniżenie ich kosztu.

Napełniacze można podzielić na obojętne, czyli te które mają na celu obniżenie kosztu tworzywa oraz na aktywne, których zadaniem jest poprawa własności mechanicznych, elektrycznych i cieplnych. Ze względu na pochodzenie napełniacze mogą być organiczne lub nieorganiczne, albo też naturalne lub syntetyczne.

Z kolei ze względu na postać wyróżniamy napełniacze:

• proszkowe - mączka drzewna (pospolity składnik fenoplastów), celuloza (dodatek aminoplastów), mika, mączka kwarcowa lub porcelanowa (dodatek żywic lanych), inne mączki mineralne,
• włókniste lub skrawkowe - włókno bawełniane, syntetyczne, mineralne, szklane (ciągłe lub cięte),
• warstwowe - tkaniny (z włókien naturalnych, syntetycznych, szklanych), maty szklane, papiery, okleina drewniana (fornir). W utworzonych z nich tworzywach uwarstwionych (laminatach) napełniacze te noszą nazwę nośników, a wiążące je żywice noszą nazwę lepiszcza.

Wspomnieć należy jeszcze o plastyfikatorach, stabilizatorach oraz środkach adhezyjnych i smarnych.

Plastyfikatory to jak wiadomo substancje chemiczne ciekłe lub stałe, których dodatek do tworzywa powoduje, że staje się ono bardziej miękkie, giętkie i ciągliwe oraz łatwiejsze w przetwarzaniu, nie zmieniając przy tym charakteru chemicznego. Dodane w niewielkiej ilości stabilizatory zapobiegają natomiast niepożądanym procesom starzenia przez utlenianie, działanie światła, promieniowania nadfioletowego i innych czynników środowiskowych. Środki antyadhezyjne i smarne utrudniają zaś w czasie przetwarzania przywieranie kształtek i półfabrykatów do form.

Poniżej prezentacja wybranych własności najczęściej spotykanych w elektrotechnice tworzyw, których znajomość pomaga w ich identyfikacji.