Czy rury z tworzyw sztucznych to dobry wybór?

O przyznanie Znaku mogą ubiegać się podmioty gospodarcze prowadzące działalność na terenie Unii Europejskiej i mający przynajmniej jeden zakład produkcyjny w Polsce. To z definicji ogranicza możliwość ubiegania się o Znak PRiK "Dobry Wybór" firm stricte handlowych.

Dodatkowym warunkiem jest profil działalności - jednymi z głównych obszarów jej prowadzenia powinny być produkcja oraz dystrybucja rur i kształtek z tworzyw sztucznych do kanalizacji zewnętrznej i wewnętrznej oraz przesyłu wody, a także przetwórstwo odpadów z tych wyrobów.

Kapituła Znaku „Dobry Wybór” składająca się z niezależnych specjalistów - ekspertów z branży wod-kan przyznała obecnie już ponad 200 Certyfikatów w następujących grupach produktowych: kanalizacja zewnętrzna (grawitacyjna i ciśnieniowa), ciśnieniowy przesył wody, kanalizacja wewnętrzna oraz zagospodarowanie wód opadowych. Firmy, które dotychczas uzyskały certyfikaty Znaku „Dobry Wybór”  to: Dyka, Kaczmarek, Nicoll, Pipelife, Plastimex, Uponor oraz Wavin.

Ocena produktów firm, które zgłosiły akces do programu została podjęta w oparciu całościowe podejście do wymagań stawianych firmom. Sprawdzano nie tylko parametry techniczne w trakcie testów laboratoryjnych ale również rzetelność poszczególnych firm jako partnerów w biznesie.

Znak PRiK "Dobry Wybór" jest dostępny dla wszystkich firm spełniających warunki regulaminu Znaku, konieczna jest jedynie deklaracja przystąpienia do programu i akceptacja regulaminu Znaku PRiK oraz pomyślne przejście audytu jakościowego, badań wyrobów oraz przedstawienie certyfikatów spełniania przez firmę norm zarządzania jakością. Więcej o Znaku można przeczytać tutaj.

Dzisiaj i jutro rur z tworzyw sztucznych

Obecnie budowa sieci wodociągowych w terenach o dużym stopniu uzbrojenia i skomplikowania sieci to domena systemów z PE, natomiast tam gdzie tereny są mniej zurbanizowane i sieć nie jest mocno zróżnicowana stosuje się systemy ciśnieniowe z PVC-U. Tworzywa sztuczne w zastosowaniach wodociągowych wprowadziły wiele udogodnień i podniesienie ich standardu w zakresie jakości dostarczanej do odbiorców wody. Wszystko to dzięki takim podstawowym zaletom tworzyw sztucznych jak odporność chemiczna, odporność na korozję, niska chropowatość oraz wysoka wytrzymałość.

Dzięki tym zaletom rurociągi z tworzyw sztucznych charakteryzują się brakiem wpływu na jakość wody, nie zarastają, posiadają wysoką sprawność hydrauliczną oraz pozwalają na ich wykorzystywanie praktycznie w całym zakresie stosowanych ciśnień roboczych w sieciach wodociągowych.

Nie jest więc żadnym odkryciem fakt, iż od wielu już lat rury z tworzyw sztucznych z powodzeniem zastępują te wykonane z betonu, żeliwa, miedzi lub stali. Ze względu na ich niską wagę i odporność na korozję i chemikalia, udział rur z tworzyw sztucznych rośnie zdecydowanie na wszystkich rynkach.

Według analityków międzynarodowego instytutu badawczego Ceresana w najbliższych latach znaczny wzrost zainteresowania rurami nastąpi w rolnictwie. Na znaczeniu zyskuje regularne nawadnianie upraw rolnych ze względu na konsekwencje zmian klimatycznych. Do krajów, w których istnieje największy potencjał nawadniania terenów rolnych należą Chiny, Indie oraz Brazylia i Turcja. Ogółem światowe zapotrzebowanie na rury nawadniające i drenażowe np. z PVC w segmencie rolnictwa prawdopodobnie wzrośnie w nadchodzących latach o około 5,7% rocznie.

Segment rur z tworzyw sztucznych to branża ściśle zależna od kondycji budownictwa. Popyt poszczególnych krajów na taki produkt jak rury jest w olbrzymim stopniu uzależniony od rozwoju i stanu budownictwa w danym kraju, aktualnej sytuacji w przemyśle budowlanym oraz klimatu inwestycyjnego w poszczególnych sektorach gospodarki. Niepewność polityczna, zmniejszenie wydatków publicznych lub brak inwestycji prywatnych mają zasadniczo drastyczne skutki zarówno dla przemysłu budowlanego jak i rynku rur.

W Polsce, która od czasu przemian ustrojowych jest permanentnym  placem budowy, rynek rur jest stosunkowo stabilny, chociaż i on przeszedł poważne załamania. Pierwsze przyszło w 2008 r., kiedy popyt się gwałtownie załamał. Wprawdzie później produkcja rosła, ale nie tak dynamicznie jak przed 2008 r. Drugie załamanie nastąpiło po boomie wywołanym Euro 2012.

Mimo wszystko jednak, ostatnie trzy dekady można śmiało nazwać krokiem milowym. Utrudniony dostęp do wysoko rozwiniętych rynków zachodnich powodował, że jeszcze pod koniec lat 70. podstawowym materiałem w instalacjach była stal czarna i ocynkowana. Dziś w Polsce mają swoje zakłady produkcyjne najwięksi światowi producenci rur z tworzyw sztucznych, świetnie radzą sobie też firmy z polskim kapitałem. 

Sukces ten osiągnęły w dużej mierze dzięki niekwestionowanym zaletom przewodów rurowych z tworzyw sztucznych.Korzyści ze stosowania rur z tworzyw sztucznych jest wiele i są zróżnicowane. Dotyczą one aspektów technicznych, ekonomicznych i ekologicznych.

Wśród najistotniejszych i najczęściej wymienianych można wyróżnić: łatwość przetwarzania oraz formowania także w połączeniu z innymi materiałami, precyzyjną tolerancję wykonania wpływającą na późniejszy montaż, jego dokładność, szczelność oraz czas wykonania, duża gładkość ścianek wpływająca na wysoką hydraulikę w układach wodociągowych jak i na procesy samooczyszczania w układach kanalizacyjnych, odporność na korozję oraz dużą odporność na czynniki chemiczne (substancje agresywne) czy temperaturę medium.

Rury z tworzyw sztucznych charakteryzują się niskim ciężarem (przy wykazywaniu bardzo dobrych właściwości wytrzymałościowych) oraz wysoką elastyczność przewodów zdolnością do relaksacji naprężeń.

Wskazane powyżej zalety rur z tworzyw sztucznych odwołują się do właściwości produktu, które są bardzo ważne dla użytkowników. Pozwalają uzyskać dużą przewagę w przypadku oceny pod względem technicznym, ekonomicznym i ekologicznym. 

Wydaje się zatem, że w świetle ochrony środowiska, jego zasobów, energii oraz troski o poszukiwanie rozwiązań problemu zapotrzebowania na wodę, rury z tworzyw sztucznych w pełni zasłużenie zasługują na miano materiałów instalacyjnych przyszłości.

Jacek Leszczyński

1Raport roczny PlasticsEurope Polska 2017
2Raport NIK 28 sierpnia 2018