Do połowy listopada działała w Warszawie unikalna na skalę światową awaryjna instalacja transportująca nieczystości z lewobrzeżnej części miasta do oczyszczalni ścieków Czajka. W jej skład wchodził system 12 pomp oraz bypass, który tworzyły dwie nitki rurociągu o długości 1100 metrów każda. Funkcjonowanie tej nietypowej instalacji pozwoliło w ciągu 69 dni na przepompowanie ok. 14 mln m3 nieoczyszczonych ścieków.
Pod koniec sierpnia br. w Warszawie doszło do awarii systemu przesyłającego ścieki do oczyszczalni Czajka. Uszkodzone zostały obie nitki kolektora znajdującego się pod dnem Wisły. W efekcie zdecydowano się na kontrolowany zrzut nieczystości do rzeki. Sytuację w stolicy śledziła cała Polska, ponieważ problem spustu ścieków dotyczył także wszystkich miast położonych nad Wisłą na północ od miasta.
Od chwili zdarzenia trwa też ustalanie przyczyn awarii kolektora. Już 28 sierpnia podczas konferencji prasowej prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski poinformował, że prawdopodobnie doszło do problemów podczas wykonania rurociągu. Rozpatrywane też są ewentualne błędy przy połączeniu rur GRP ze stalowymi. Ustalenie przyczyn awarii jest oczywiście sprawą ważną gdyż infrastruktura wodociągowo-kanalizacyjna jest bardzo rozbudowana, często skomplikowana i jak w każdym systemie może ulec technicznej awarii. Sprawą kluczową jednakże było jak najszybsze zatrzymanie zrzutu nieczystości do Wisły i ograniczenie skutków awarii. Rozpoczęła się walka z czasem, ponieważ w wyniku
awarii dwóch rurociągów do Wisły trafiało 3 m3 ścieków na sekundę.
Dlatego już kilkadziesiąt godzin później, żeby zatrzymać zrzut nieczystości, podjęto decyzję o budowie rurociągu tymczasowego, który w części wodnej miał zostać ułożony na zbudowanym przez wojsko moście pontonowym. Do wykonania bypassu użyto rur PE-HD, które mają bardzo szerokie zastosowanie. Wykorzystuje się je m.in. do budowy rurociągów technologicznych w zakładach chemicznych czy przewodów wody chłodzącej w elektrowniach. Ponadto technologia PE-HD umożliwia szybką i stosunkowo niedrogą budowę, wymianę czy renowację rurociągów.
Budowa rurociągu awaryjnego to rekord świata
Do budowy rurociągu wykorzystano wyprodukowane przez firmę Uponor Infra rury PE-HD o średnicy 1 m i łącznej długości 2200 m (dwie nitki po 1100 m). Część rurociągu (łącznie około 250 m) ułożono na wybudowanym przez wojsko moście pontonowym. Tempo prac było zawrotne. Z reguły takie projekty realizowane są miesiącami, a Uponor w osiem dni wyprodukował, dostarczył i połączył rury, które finalnie zostały ułożone na moście pontonowym. W opinii Wojciecha Skowyrskiego, głównego inżyniera budowy, taka operacja jest jak rekord świata.
- Jako jedyni byliśmy w stanie rozpocząć dostawy już na następny dzień od otrzymania zlecenia, ponieważ mogliśmy wykorzystać ok. 900 m rur wyprodukowanych w ramach kontraktu dla KGHM Polska Miedź SA - tłumaczyła Edyta Zalewska, dyrektor sprzedaży firmy Uponor Infra sp. z o.o.
Spółka KGHM zgodziła się na przewiezienie do Warszawy rur dostarczonych już do jej oddziału w Polkowicach. Na zamówione rury dłużej zgodził się poczekać również klient Uponor Infra Finlandia. Jednocześnie w fabryce w Kleszczowie uruchomiono produkcję na dwóch liniach. Sporym wyzwaniem logistycznym był sam transport rur na miejsce wykonania bypassu, gdyż rury wyprodukowane dla KGHM miały 15 m długości, te z Finlandii 24 m, a rury z Kleszczowa mierzyły 18 m. Załadunki i rozładunki odbywały się przez całą dobę. Pierwszy transport i rozładunek rur odbył się w niedzielę 1 września, a ostatni w czwartek 5 września.
Podczas akcji mającej na celu zatrzymanie zanieczyszczania Wisły ściekami załoga pracowała 24 godziny na dobę. Na miejsce budowy skierowano sześć ekip serwisowych, a w sumie, licząc także osoby z działów technicznego, produkcji, prefabrykacji, logistyki oraz sprzedaży i marketingu, w projekt zaangażowanych było około 50 pracowników. Mimo takiego tempa, wszystkie działania odbywały się pod odpowiednim nadzorem i zgodnie z zasadami BHP.
Po dostarczeniu rur PE-HD na plac budowy łączono je metodą zgrzewania doczołowego, co zapewnia zachowanie jednolitej wytrzymałości konstrukcji na całej jej długości, a także, co bardzo ważne, w miejscu łączenia. Samo zgrzewanie trwało sześć i pół dnia. Wykonanych zostało 146 zgrzewów. Każdy zgrzew przeszedł wewnętrzną kontrolę jakości Uponor, oraz dodatkowo kontrolę zewnętrzną Instytutu Nafty i Gazu z Krakowa. Zgrzewarki niezbędne do wykonania tej operacji przewieziono do Warszawy z budów z całej Polski. W stolicy pracowało 12-14 zespołów z firmy Uponor odpowiedzialnych za zgrzewanie rurociągów. Firma dostarczyła także cztery komplety połączeń kołnierzowych, tzw. tuleje kołnierzowe z kołnierzami stalowymi, które zostały następnie dogrzane do rurociągów.
Niezawodne połączenia rur PE-HD
Systemy polietylenowe PE-HD świetnie sprawdzają się w najtrudniejszych warunkach eksploatacyjnych, nawet na terenach objętych wpływami eksploatacji górniczej, co świadczy o ich bardzo wysokich parametrach jakościowych i wytrzymałościowych. Są odporne na ścieranie, korozję i działanie związków chemicznych znajdujących się w glebie, wodzie czy w przesyłanym medium. Charakteryzują się także trwałością, szczelnością i elastycznością. Wykorzystywane są np. jako rurociągi technologiczne dla zakładów chemicznych czy jako rurociągi wody chłodzącej w elektrowniach.
Właśnie ze względu na to, że systemy PE-HD charakteryzują się tak wysokimi parametrami i niezawodnością nawet w środowiskach ekstremalnych, a równocześnie ich montaż przebiega stosunkowo szybko, w sytuacji kryzysowej, która miała miejsce w Warszawie, podjęto decyzję o budowie rurociągów z takich właśnie rur.
- Jesteśmy przekonani, że nasze systemy po raz kolejny sprawdzą się w nietypowych i wymagających warunkach. Dołożyliśmy wszelkich starań, by prace zrealizować w ekspresowym tempie. Było to możliwe dzięki zaangażowaniu i bardzo ciężkiej pracy naszych pracowników i wszystkich innych osób z nami współpracujących, za co serdecznie dziękujemy - powiedziała Edyta Zalewska.
Zdjęcia: Uponor Infra
