Transformacja przemysłu opakowań w kierunku GOZ

Czy tworzywa biodegradowalne i biokompostowalne w opakowaniach będą rozwiązaniem problemu zaśmiecania Ziemi?

Dr Stanisław Haftka z Bio-Fedu przedstawił szereg tworzyw biodegradowalnych i biokompostowalnych jako alternatywy dla klasycznego recyklingu.

Prof. dr hab. inż. Marek Kowalczuk z Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych Polskiej Akademii Nauk w Zabrzu przedstawił nową strategię badań prowadząca do poznania zależności między strukturą, właściwościami i funkcją biotworzyw jako materiałów opakowaniowych, która umożliwia zminimalizowanie ewentualnych niepowodzeń związanych z ich przyszłym wykorzystaniem. To nowe podejście obejmuje badania tych materiałów przed, w czasie i po ich specjalistycznym zastosowaniu, w szczególności jako opakowań o przedłużonym okresie użytkowania.

Profesor Kowalczuk przybliżył też prowadzone w zabrzańskim CMPiW badania dotyczące identyfikacji biodegradowalnych materiałów polimerowych poprzez kodowanie informacji wewnątrz struktury polimeru (tj. na poziomie molekularnym). Rezultaty tych badań wskazują na możliwość identyfikacji biotworzyw na podstawie informacji molekularnej, która może być odczytana za pomocą technik spektrometrii mas.

Wg prof. dr. hab. Zenona Foltynowicza z Katedry Towaroznawstwa i Ekologii Produktów Przemysłowych Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu ogromne nadzieje wiąże się z wkraczającą do opakowalnictwa nanotechnologią i nanomateriałami, głównie nanokompozytami. Najlepiej, gdyby były to biodegradowalne bionanokompozyty. Jednakże te nowe materiały będą sporym wyzwaniem jeśli chodzi o ich recykling, gdyż dotychczas nie opracowano przemysłowych metod recyklingu nanobiokompozytów opakowaniowych. Z drugiej strony nanobiokompozyty będą się z pewnością nadal rozwijać, gdyż motorem napędowym badań nad ich rozwojem jest dążenie do uzyskania materiałów o zaawansowanych właściwościach eksploatacyjnych. Te zaawansowane cechy można bardzo często uzyskać właśnie poprzez wprowadzenie różnego rodzaju napełniaczy.

W trakcie sesji „Ekoprojektowanie - paradygmatem na drodze opakowań do GOZ” Marta Krawczyk z Rekopol Organizacji Odzysku Opakowań przedstawiła najważniejsze zasady ekoprojektowania opakowań, szczególnie pod katem zapobiegania powstawaniu odpadów i przydatności do recyklingu materiałowego. Należą do nich (przynajmniej jeśli chodzi o tworzywa sztuczne): unikanie opakowań barierowych i wielomateriałowych, unikanie etykiet termokurczliwych na całej powierzchni opakowania, stosowanie regranulatów do produkcji nowych opakowań, optymalizacja kształtu opakowań, umożliwiająca całkowite opróżnianie z zawartości czy też stosowanie klejów do etykiet możliwych do rozdzielenia na etapie procesów recyklingu.

- Ekoprojektowanie leżące u podstaw koncepcji gospodarki o obiegu zamkniętym może stać się w przyszłości czynnikiem przewagi konkurencyjnej - zauważyła dr inż. Joanna Witczak z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Relatywnie najprostsze wydaje się ekoprojektowanie nowych opakowań. Planując produkt można już od samego początku włączyć myślenie kategoriami cyklu życia oraz kwestie związane z oddziaływaniem na środowisko. Jednak, w trakcie swojego referatu, dr Witczak przekonywała, iż możliwe jest jest również przeprojektowanie istniejących produktów, chociażby przy pomocy zastosowania środowiskowej oceny cyklu życia (LCA). Ważne jest, jak twierdzi dr Witczak, aby na już na etapie projektowania postrzegać opakowanie jako odpad, którym stanie się po jego użyciu.