Według danych Eurostatu "Statystyki dotyczące odpadów opakowaniowych" z 2022 r., w 2021 r. w Unii Europejskiej wytworzono aż 84,3 mln ton odpadów - czyli średnio 188,7 kg na osobę. Oznacza to wzrost w stosunku do poprzedniego roku o 22,5%. Te dane pokazały, że trzeba jak najszybciej rozwinąć zintegrowany, oparty na współpracy system obejmujący wszystkie ogniwa łańcucha wartości, zwłaszcza w kontekście ambitnych celów Unii Europejskiej na 2030 r. w tym zakresie. Branża drukowanych opakowań dekoracyjnych odgrywa kluczową rolę w sprostaniu temu wyzwaniu.
Przegląd dyrektywy 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (REFIT)
Parlament Europejski na sesji plenarnej zatwierdził swoje stanowisko w sprawie proponowanego rozporządzenia. 18 grudnia 2023 r. Rada Europejska również zajęła stanowisko w tej sprawie. To podejście przygotuje grunt pod negocjacje między Radą Europejską a Parlamentem w sprawie ostatecznego kształtu przepisów dotyczących opakowań i odpadów opakowaniowych. Obie instytucje muszą formalnie zatwierdzić ostateczny tekst, w okresie belgijskiej prezydencji w pierwszej połowie 2024 r.
Najprawdopodobniej będzie on zawierał:
Cele w zakresie redukcji odpadów
- Redukcja o 5% do 2030 r.
- Redukcja o 10% do 2035 r.
- Redukcja o 15% do 2040 r.
Wyjątki dla państw członkowskich:
- Odstępstwa od założeń w szczególnych okolicznościach
- Potencjalne wyjątki dla sektora ekologicznych owoców i warzyw
Cele w zakresie zbiórki pojemników z tworzyw sztucznych, przeznaczonych do jednorazowego użytku:
- Do 2029 r. członkowie UE będą zobowiązani zbierać 90% jednorazowych plastikowych butelek i metalowych pojemników na napoje rocznie
Systemy zwrotu kaucji:
- Obowiązkowe wdrożenie w zakresie zbiórki jednorazowych plastikowych butelek i metalowych pojemników na napoje
Substancje chemiczne w opakowaniach:
- Środki mające na celu rozwiązanie problemu chemikaliów utrudniających ponowne użycie lub recykling
- Komisja będzie współpracować z Europejską Agencją Chemikaliów w celu opracowania sprawozdania do 2026 r.
Cele ponownego użycia i uzupełniania:
- Zróżnicowane zasady dla różnych kategorii produktów
- Odstępstwa dla tektury
- Wyłączenie z rozporządzeń wyrobów winiarskich
Innowacyjne technologie druku i recyklingu zmniejszające negatywny wpływ na środowisko jako kluczowa szansa na zmiany
Branża opakowaniowa i poligraficzna jest gotowa do wniesienia znaczącego wkładu w zmniejszenie wpływu opakowań na środowisko oraz współpracy z przemysłem. Wykorzystując zaawansowane technologie i strategiczne podejścia, producenci opakowań mogą skutecznie budować odpowiedzialność za środowisko i dostosować się do celów dyrektywy Unii Europejskiej w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWD).
Poniżej przykłady działań, które branża opakowaniowa i poligraficzna może podjąć, aby sprostać temu wyzwaniu:
- Integracja technologii, takich jak cyfrowe znakowanie wodne i przejście z farb utwardzanych promieniami UV na farby LED, oznacza krok w kierunku praktyk bardziej przyjaznych dla środowiska. Na przykład cyfrowy znak wodny usprawnia proces recyklingu poprzez ułatwienie sortowania materiałów, dostosowując się w ten sposób do celów dyrektywy UE, która kładzie nacisk na recykling i redukcję odpadów. Stopniowe przechodzenie na farby LED pokazuje zaangażowanie całej branży w bardziej zrównoważone procesy drukowania, ponieważ pozwalają one na zmniejszenie zużycia energii, emisji materiałów niebezpiecznych, wytwarzania odpadów i zanieczyszczenia powietrza. Współgra to z naciskiem dyrektywy na rozwój zrównoważonych praktyk.
- Wybór materiałów opakowaniowych staje się coraz ważniejszy. Eksploracja papieru i innych materiałów zamiast plastiku, np. szkła, drewna, metalu czy bioplastiku, jest świadectwem poszukiwania ekologicznych i nadających się do recyklingu rozwiązań. Dążenie to nie polega tylko na wyborze jednego materiału zamiast drugiego; chodzi o zrozumienie cyklu życia każdego z nich i tego, w jaki sposób mogą się one wzajemnie uzupełniać w gospodarce o obiegu zamkniętym. Podejście to jest zgodne z zawartym w dyrektywie naciskiem na zmniejszenie ilości odpadów i zwiększenie możliwości recyklingu wyrobów.
- Zaangażowanie konsumentów poprzez informacyjne i angażujące projektowanie opakowań to kolejny kluczowy obszar działania. Branża zmierza w kierunku projektów, które nie tylko jasno przekazują informacje o recyklingu, ale także zachęcają do ponownego użycia opakowań. Jest to zgodne z celem, jakim jest aktywniejsze zaangażowanie konsumentów w działania na rzecz ograniczenia ilości odpadów.
Przyszłość zrównoważonych opakowań leży w zastosowaniu różnorodnych materiałów i technologii, z których każda odgrywa rolę w zmniejszaniu wpływu na środowisko. Wraz z rozwojem branży konieczne będzie połączenie innowacji z praktyką. Zaproponowane wyżej rozwiązania są nie tylko przyjazne dla środowiska, ale także wykonalne i skuteczne.
